Hans Adolf von Moltke. Biografia polityczna – recenzja

Dane szczegółowe:
Autor: Bernard Wiaderny
Wydawca: Muzeum II Wojny Światowej
Rok wydania: 2022
Okładka: twarda
Liczba stron: 348
„Spostrzeżenia i przemyślenia Moltkego tworzą osobliwą i częściowo sprzeczną mieszankę. Tej sprzeczności nie należy tutaj niwelować. Trzeba wyróżnić dwa aspekty. Po pierwsze, do głosu dochodzą tu teorie przepaści kulturowej i kulturowego posłannictwa, z którymi prawdopodobnie zetknął się bardzo wcześnie i do których – jak już wyjaśniono – się odwoływał. Po drugie, sformułował kilka pozytywnych opinii o polskiej kulturze, bazując bez wątpienia na jego spostrzeżeniach z czasu pobytu w tym kraju” (s.140)
„Wiele wypowiedzi Motlkego z drugiej połowy lat trzydziestych potwierdza, że teoria kulturowego posłannictwa należała do jego intelektualnego repertuaru. Pierwsze pochodzą z 1934 r. i są osadzone w międzyresortowej wymianie zdań na temat możliwości niemieckiej i polskiej propagandy kultury. We wzajemnych stosunkach ramy pracy kulturalnej na obszarze sąsiedniego kraju tworzyła wspomniana wielokrotnie deklaracja. W ministerstwie propagandy najwyraźniej kwestią sporną było to, jakie skutki może przynieść polska propaganda w Niemczech i na przybranie jakich rozmiarów można jej pozwolić. Moltke włączyć się do tej dyskusji” (s.84).
„Porównując intencje Hansa Adolfa von Moltkego z ideologią nazistów, można bez trudu dostrzec podobieństwa i różnice. Podobieństwa przejawiały się w dążeniu, by III Rzesza urosła do rangi światowej potęgi. Marzenia dyplomaty o odrzuceniu traktatu wersalskiego, w tym rewizji granicy polsko-niemieckiej, i odzyskaniu przez Niemcy pozycji europejskiego supermocarstwa odpowiadały początkowym celom ruchu nazistowskiego. Jego cech rasistowskich i eksterminacyjnych, nie dało się jednak pogodzić z zapatrywaniami ambasadora. Polski dyplomata i świadek ówczesnych wydarzeń był zdania, że Moltke wyznawał wizję tzw. „Wielkich Niemiec” w „bardziej cywilizowanym wydaniu” aniżeli reżim hitlerowski. To zwięzła i trafna ocena” (s.278).
Książkę do recenzji otrzymałem dzięki życzliwości wydawnictwa Muzeum II Wojny Światowej za co składam serdeczne podziękowania.
Komentowanie wyłączone.